Bakit Mapait Ang Puso Ng Saging (Isang Alamat)

Nuong unang panahon, sa bayan ng Pinagbuhatan sa baryo Kawalan. May isang puno ng saging na tahimik na namumuhay na mag-isa sa piling ng matatayog na mga puno ng kawayan. Araw-araw sumisikat ang araw. Gabi-gabi siyang tinatanlawan ng mga bituin maliban lang kung may buwan o di kaya naman ay may sigwang nag-aabang.

Kahit nagiisa, masaya ang buhay ng saging. Kaibigan siya ng lahat. Madalas siyang inaawitan ng mga ibong Pipit, binubulungan ni Bubuyog, hinahagkan ni Paru-paro at kakwentuhan ng mga mayayabong na puno sa paligid.

Duon umiikot ang buhay ni saging, sa luntiang parang na madalas ay basa ng hamog sa umaga at may kaaya-ayang halimuyak ng sariwang damo at bulaklak kung gabi. Sa tabi ng ilog na dinadaluyan ng mababaw na tubig na madalas lumabo sa pagtatampisaw ng mga kalabaw na nagpapahinga sa tanghali. Duon nga umiikot ang buhay ni saging, yuon nga ang kanyang daigdig.

Hanggang mangyari ang isang bagay na ni sa hinagap ay `di niya naisip na magaganap.

Isang kakatwang bagay ang sumibol sa kaibuturan ni Saging. Bagay na sa paglipas ng panahon ay patuloy na lumalaki, umuusad paibabaw hanggang sa hindi na ito kaya pang itago ng saha o ng maninipis na dahon. Sumibol nga ang puso mula sa kaibuturan ni saging.

Nagpatuloy ang puso sa pagsibol hanggang sa ito ay magkabunga. Isa, dalawa, tatlo..... hanggang sa hindi na niya mabilang pa. Napakasaya ni saging at nagpapasalamat siya sa pagsibol ng puso. Hanggang isang araw nangyari ang hindi inaasahan.

Isang estranghero ang naligaw sa parang na iyon sa gilid ng mababaw na sapa. At sa kanyang pagmamasid ay nakaagaw ng kanyang pansin ang malusog na puso ng saging. Kumuha ito ng sanga, sinungkit ang puso hanggang sa ito ay mahulog sa lupa. At dinala ng estranghero ang pinakaiingatang puso ni Saging. Magmula nuon, naging malungkutin na si Saging.

Dala ng kanyang kalungkutan nabigkas niya ang isang sumpa.

"Magiging mapait ang pusong ninakaw mo sa akin upang hindi ito pakinabangang lubos ng sinoman! Tanging ang may pagtiyatiyaga lamang na maghugas ng sumpa ang makakatikim ng mainam na lasa nito!".

At ang kanyang sumpa ay narinig ni Idiyanale ang diyos ng pagsasaka at ni Lalahon ang diyosa ng ani at isinakatuparan ang sumpang kanyang sinabi. Magmula nga nuon, naging mapait ang puso ng saging. Kailangan pa itong halabusan sa asin bago iluto upang mawala ang pait.

Lawrence Avillano

Ang Katotohanan sa Likod ng Leron-Leron Sinta

Puno ng Papaya

"leron-leron sinta

buko ng papaya

dala-dala`y buslo

sisidlan ng bunga

pagdating sa dulo

nabali ang sanga

a dios kapalaran

humanap ng iba"

Pamilyar ka na siguro sa mga linyang ito. Isang simpleng himno na paulit-ulit nating inawit noon sa Elementarya. Sa makatuwid ang "leron-leron sinta" ay napapaloob sa kategoryang awitin o himig pambata. Kung ganyan ang iyong paniniwala, you are absolutely wrong my friend.

Kung lilimiing mabuti, Mapagtatanto na ang leron-leron sinta ay hindi lang basta isang awiting pambata, Ito ay isang himig pambata na may temang pangmatanda (Face grin). Maari rin natin itong ituring na kundiman o love song kumbaga. Sapagkat kung pakasusuriin, ang diwa ng nursery rhyme na ito ay tumutukoy sa isang naunsiyaming pagibig. Halukayin natin sa pamamagitan ng pagsasaling diwa.

Leron-leron sinta - (Kunwa-kunwaring pagibig)

Buko ng papaya - ( Buko - bago pa lamang sumisibol, bago pa lang nararamdaman. Nasa getting to know each other period palang kumbaga)

Dala-dala`y buslo - (pero may nararamdamang pagasa)

Sisidlan ng bunga - (na pinaghuhugutan ng lakas ng loob)

Pagdating sa dulo - (pero sa parteng huli)

Nabali ang sanga  - (wala naman pala "this is the sorry to burst your bubble thing", Paasa mode, Friend zone at kung ano-ano pang ka jejemonan na yun din naman ang ibig sabihin)

a dios kapalaran - (paalam na a dios "I love you Goodbye girl")

humanap ng iba - ( dahil bigo "Move on" humanap na ng iba)

Sa kabuuan, malalarawan ang isang tao na sinibulan ng bagong pag-ibig at umasa na natagpuan na niya ang the one that he/she`ve been searching for his/her whole life. Umasa, nabigo nagmove-on. Napaka tipikal na love story. Eh ano ngayon? Bakit kailangan kong sabihin sayo to?

Ito ay isang halimbawa lang na maaring magpatunay na may mga kaalaman tayong pinanghahawakan na maaring may ibang katuturan na sumasalungat sa katotohanan nito. Kaya ikaw na ang bahala kung maniniwala ka sa akin o hindi. Hindi kita pipilitin. Salamat sa pagbabasa. Wag ka sanang ma-leron-leron sinta.

 - Lawrence Avillano

Ano ang Tibag?

Tibag - Isang Dulang Pamapanitikan 

Ang Tibag ay isang pagtatanghal kung buwan ng Mayo na nakaugalian na sa Bulakan, Nueva Ecija, Bataan, Rizal at Bicol. Ito ay tungkol sa paghahanap ni Sta. Elena sa mahal na Sta. Cruz na kinamatayan ni Kristo.

Ang dulang Tibag ay sinulat ni Fruto Cruz. Ang dulang ito ay nahahati sa dalwang bahagi:

    1. Pagtatagumpay ni Emperador Constantino sa kanyang mga kalaban at ang pagkakatuklas
              ni Sta. Elena sa krus na Kinamatayan ni Hesus.

    2. Pagtatagumpay ng mga pinunong Kristiyano laban sa mga hindi binyagan at ang pagkakasauli
            sa mahal na Santa Cruz sa bundok ng Kalbaryo.

   May bahaging itinatanghal sa entablado at may bahagi na lumalakad ang mga tauhan na humahanap sa bundok. Ito ay tatlong bundok na ginawa sa ibat-ibang bahagi ng bayan. Karaniwan itong ginagawa sa mga lugar na kung tawagin ay Hermano.

   Ang kumakatawan kay Sta. Elena at sa mga kawal,  kasama pati ang Haring Constantino ay lumilibot upang hanapin ang Krus na kinamatayan. Bago tibagin ang bundok, may mga binibigkas silang berso at mga pagpapuri. Ang krus ay matatagpuan sa ikatlong bundok. Kung matagpuan na, itoy ipo-prosisyon na magtatapos sa simbahan.

  Kaakit-akit ang kasuotan ng mga nagsisiganap. Bago ang paghahanap sa krus ay may bahaging ginaganap sa entablado na nagsasadula ng paglalaban ng mga Moro at Kristiyano. Palagi nang panalo ang mga Kristiyano sa bahaging ito.

 Matapos ang paglalaban ng mga Kristiyano (Bingyagan) at Moro (di binyagan) kung saan  magwawagi si haring Constantino, masasakop niya ang bayan at may laya na sila upang hanapin ang krus na kinamatayan.   May mga bahay na siyang namamahala sa tatlong bundok. Doon nagtutungo ang mga tauhan upang itoy tibagin. Si Sta. Elena, mga kawal at ang Hari ang maghahanap at titibag sa mga nasabing bundok.